Puzle su jedna od najpopularnijih mozgalica. Sastoje se od ravne slike podeljene na mnogo delova iste veličine. Pre sastavljanja, delovi se mešaju, a zadatak igrača je da ponovo složi sliku raspoređujući fragmente prema bojama i teksturama.

Na slici može biti bilo šta: portret, pejzaž, mrtva priroda, apstrakcija, scena iz filma ili crtanog filma. Što je slika šarenija i detaljnija, to je lakše sastaviti je. Suprotno tome, jednobojne slike zahtevaju više vremena za slaganje.

Na engleskom jeziku, jigsaw puzzle znači „slagalica isečena ubodnom testerom“, jer su se puzle prvobitno pravile sečenjem tvrdih materijala ubodnom testerom.

Prema stručnjacima, slaganje puzli razvija logičko razmišljanje, pažnju i finu motoriku, kao i sposobnost prepoznavanja odnosa između delova i celine. Danas su puzle omiljene među decom i odraslima i postale su sastavni deo našeg života.

Istorija igre

Osnovu za izum puzli u današnjem obliku postavio je engleski kartograf Džon Spilsberi. Godine 1766. napravio je slagalicu od geografske mape sveta zalepljene na drvenu podlogu, koju je potom isečena na delove prema granicama država. Spilsberi je koristio ovu slagalicu kao obrazovni alat za svoje učenike, koji su morali da sastave mapu sveta iz sećanja.

Sa pojavom ubodne testere 1906. godine, proizvodnja ovih slagalica (tada poznatih kao dissection puzzles) postala je znatno jednostavnija, i počele su da se nazivaju jigsaw puzzles. Reč „jigsaw“ na engleskom znači „ubodna testera“. Prvobitno, puzle nisu bile namenjene zabavi, već su korišćene kao obrazovni alati. Delovi nisu imali bočne izbočine i udubljenja, već su slagani unutar rama na čvrstu podlogu odgovarajuće veličine.

Početkom 20. veka puzle su postale veoma popularne u Engleskoj, a zatim i u Sjedinjenim Američkim Državama, gde su počele da se proizvode masovno. Umesto skupog i teško obradivog drveta, počeo je da se koristi mekši i fleksibilniji karton. Godine 1909. u SAD-u je otvorena prva fabrika za proizvodnju puzli sa povezanim delovima, koje su imale oblik sličan današnjem dizajnu.

Iako je prošlo više od jednog veka, tehnologija proizvodnje ostala je gotovo ista: kartonski listovi sa štampanim slikama se seku pomoću presovanih kalupa, dok se skuplje verzije izrađene od prirodnog drveta seku električnom ubodnom testerom. Nekada se taj posao radio ručno, dok se danas obavlja pomoću CNC mašina visoke preciznosti, koje koriste unapred pripremljene šablone.

Zanimljive činjenice

Od pojave prvih puzli prošlo je nešto više od jednog veka, a ovaj tip mozgalice postao je izuzetno popularan širom sveta i prikupio je mnoge zanimljive činjenice i rekorde.

• Najveća puzla na svetu napravljena je 2018. godine u Dubaiju. Prikazivala je osnivača i prvog predsednika Ujedinjenih Arapskih Emirata, Zajeda bin Sultana Al Nahjana. Površina puzle bila je veća od 6.000 kvadratnih metara i imala je 12.320 delova.
• Puzla sa najvećim brojem delova napravljena je u Vijetnamu 2011. godine. Sastojala se od 551.232 delova. Kada je bila sastavljena, imala je dimenzije 14,85 × 23,20 metara. Sastavilo ju je 1.600 studenata Ekonomskog univerziteta u Ho Ši Minu za 17 sati.
• Puzla sa najmanjim delovima napravljena je u Italiji 2022. godine. Svaki deo imao je površinu manju od 0,36 cm². Sastavljena puzla imala je dimenzije 6,5 × 5,5 cm i sastojala se od 99 delova.
• Rekord za najbrže sastavljanje puzle od 1.000 delova postavila je Sara Mils na prvenstvu Velike Britanije 2018. godine. Ona je završila slagalicu za 1 sat i 52 minuta, a njen rezultat je upisan u Ginisovu knjigu rekorda.
• Najskuplja puzla na svetu prodata je na aukciji The Golden Retriever Foundation 2005. godine za 27.000 dolara. Napravljena je ručno od prirodnog drveta, imala je 467 delova i prikazivala mačke, ptice, konje i pse.
• Najveća registrovana kolekcija puzli pripada Luizi Figeiredo iz Brazila. Njena kolekcija broji 1.047 različitih puzli, a prvu je kupila još 1967. godine.

Teško je reći šta i dalje privlači kolekcionare i ljubitelje puzli u 21. veku. Uprkos velikom broju društvenih i video igara, puzle i dalje ostaju izuzetno popularne i tražene.

Za razliku od 20. veka, danas se puzle mogu slagati ne samo fizički, već i na ekranu računara ili mobilnog uređaja. Najveća online puzla, predstavljena u SAD-u 2020. godine, imala je 1,2 miliona delova, i to nije konačna granica. Za one koji vole jednostavnije izazove, dostupne su standardne puzle sa 50 ili 100 delova.

Slaganje puzli online je korisna i zabavna aktivnost. Ako poznajete pravila, lako ćete rešiti slagalicu i kvalitetno provesti vreme.